|
فلسفه راز و مر
واژه ي رياضيات،به جاي واژه ي
يوناني « mathematice»
گذاشته شده است كه خود از
mathema به معناي « دانش»
و« دانايي» آمده است.
اغلب ، واژه ي« رياضيات » را،
بر گرفته از واژه ي «رياضت» دانسته اند چرا كه « رياضت» تنها به
معناي«پرهيزكاري بدني» نيست و « در خود فرو رفتن» و«فهميدن» و« رسيدن به رازها»
را هم مي رساند .
ديدگاههاي ديگري هم وجود دارد
. بسياري از زبان شناسان، با بحثهاي زبانشناختي نتيجه مي گيرند،
mathema
همان واژه ي فارسي« مزدا» است كه همان معناي واژه ي يوناني را دارد : « دانا»
و« آگاه».
ديدگاه سوم، معتقد است كه واژه
ي « رياضي» از واژه ي فارسي « راز» به معناي « اندازه گرفتن» آمده است كه در
واژه هاي« تراز» و« ترازو» با حفظ معناي خود باقي مانده است. در ضمن، واژه ي«
مر» در زبان فارسي (كه در واژه هاي« شمر» و « شمردن» وجود دارد)، به معناي «
شمردن» و « محاسبه كردن» است.
بد ين ترتيب، اينان به جاي واژه
ي« رياضيا ت» واژه ي « راز و مر» را پيشنهاد مي كنند كه درست به معناي« اندازه
گرفتن و شمردن» است و اگر رياضيات را « دانش رابطه هاي كميتي و شكلهاي فضايي»
بدانيم، واژه ي « راز و مر» مي تواند انتخابي درست باشد.
اگر واژه ي« رياضيات» را بر
گرفته از واژه ي« رياضت» فرض كنيم، مي تواند اثري منفي در علاقه مندان به اين
دانش بگذارد؛ زيرا همگان « رياضت» را به معناي « سختي كشيدن، در انزوا فرو
رفتن و فشار بيش از اندازه به خود » مي دانند، كه با ماهيت دانش رياضي سازگاري
ندارد.
جدا از اين بحث كه
mathema
از« مزدا» گرفته شده است يا « رياضيات» از واژه ي « راز» آمده است، به نظر مي
رسد، اگر قرار باشد واژه ي فارسي به جاي واژه ي «رياضيات» انتخاب شود، بهترين
پيشنهاد، همان واژه ي «راز و مر» باشد كه هم زيباست و هم از نظر معنا، با واژه
ي « رياضيات» سازگار است.
برگرفته از « فرهنگ رياضيات »
(انتشارات مدرسه )
گرد اورنده : عظیمه تشانی
|
